Aktualizacja przepisów o rękojmi – poznaj najważniejsze zmiany obowiązujące od 1 stycznia 2023 r.

Z dniem 1 stycznia 2023 r. zaczęły obowiązywać nowe przepisy w zakresie rękojmi uchwalone ustawą z dnia 4 listopada 2022 r. o prawach konsumenta. Wprowadzone zmiany wynikają z konieczności implementacji do polskiego porządku prawnego dyrektyw unijnych (tzw. dyrektywy towarowej i dyrektywy cyfrowej) – główne modyfikacje prezentuje nasz ekspert Piotr Płaksej, adwokat kancelarii Tias.

Zmiana przepisów w zakresie rękojmi

Najistotniejszą zmianą, jaką wprowadza powyższa ustawa jest uregulowanie rękojmi w relacjach konsument-przedsiębiorca.

Obecnie kwestie uprawnień konsumentów w przypadku wystąpienia wad kupionych rzeczy uregulowane są przepisami rozdziału 5a ustawy o prawach konsumenta. Ponownie zatem mamy sytuację, w której przepisy Kodeksu cywilnego o rękojmi nie znajdą zastosowania w przypadku umów zawieranych z konsumentami. Nie oznacza to jednak, że konsumentom uprawnienia z tytułu rękojmi nie przysługują, bowiem ustawa o prawach konsumenta również posługuje się pojęciem rękojmi, także w odniesieniu do uprawnień konsumentów.

Ponadto w obrocie konsumenckim ustawodawca zdecydował się zastąpić pojęcie "rzeczy" bardziej precyzyjnym terminem "towar". W ustawie o prawach konsumenta wprost mowa jest o umowach zobowiązujących do przeniesienia własności towaru. Z definicji towaru wynika zaś, iż jest to rzecz ruchoma. Nie sposób zatem uznać, iż zmienione przepisy znajdą zastosowanie do umów zobowiązujących do przeniesienia własności nieruchomości. W tym zakresie – wyjątkowo – konieczne będzie zatem odwołanie się do przepisów o rękojmi zawartych w Kodeksie cywilnym.

Niezgodność towaru z umową

Kolejną, istotną zmianą jest rezygnacja z podziału wad na wady fizyczne i prawne.
Od 1 stycznia 2023 r. należy posługiwać się jednolitym pojęciem wady, zgodnie z którym polega ona po prostu na niezgodności towaru sprzedanego z umową.

Wskutek omawianej nowelizacji, zmieniły się również niektóre z terminów odnoszących się do wykonywania przez konsumentów uprawnień w reżimie rękojmi. Otóż roszczenia o usunięcie wady lub wymianę ulegną przedawnieniu z upływem ogólnego terminu przedawnienia roszczeń. Co do zasady w obrocie niekomercyjnym, przedawnienie nastąpi więc po sześciu latach, a nie po upływie roku, jak miało to miejsce przed dniem 1 stycznia 2023 r. Ponadto, ustawodawca wydłużył do dwóch lat termin domniemania, że niezgodność towaru z umową istniała już w chwili zakupu. Co więcej, w przypadku rzeczy używanych, przedsiębiorca nie będzie już mógł skrócić tego czasu do roku. Nie sposób pominąć również faktu, iż w zaktualizowanych przepisach ustalono kolejność zgłaszania przez konsumenta poszczególnych przysługujących mu uprawnień. W pierwszej kolejności konsument ma bowiem możliwość zgłoszenia roszczenia o naprawę lub wymianę towaru, a dopiero po spełnieniu określonych warunków będzie mógł dochodzić obniżenia ceny albo odstąpienia od umowy. Natychmiastowe złożenie oświadczenia o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy będzie możliwe wyłącznie wówczas, gdy wadliwość rzeczy będzie tak znacząca, że naprawa byłaby niemożliwa, niecelowa z punktu widzenia jej opłacalności albo nadmiernie uciążliwa dla konsumenta.

Dodatkowe, istotne zmiany

Wśród innych zmian wprowadzonych omawianą nowelizacją wymienić należy jeszcze m.in. maksymalny 14-dniowy termin na zwrot przez przedsiębiorcę kwoty należnej wskutek skorzystania z prawa obniżenia ceny albo wskutek odstąpienia od umowy, obowiązek odebrania towaru od konsumenta na koszt przedsiębiorcy oraz możliwość wstrzymania się z zapłatą za towar do chwili wykonania przez przedsiębiorcę określonych ustawowo obowiązków.

Dodatkowo warto zauważyć, że według znowelizowanej ustawy o prawach konsumenta przedsiębiorca w pewnych przypadkach nie będzie ponosił odpowiedzialności za brak zgodności towaru z umową. Sytuacja taka nastąpi, gdy konsument, najpóźniej w chwili zawarcia umowy został wyraźnie poinformowany, że konkretna cecha towaru odbiega od wymogów zgodności z umową, a ponadto wyraźnie i odrębnie zaakceptował brak konkretnej cechy towaru.

Przepisy przejściowe

Ostatnią kwestią wymagającą wyjaśnienia jest ewentualne stosowanie zaktualizowanych regulacji do umów zawartych przed dniem 1 stycznia 2023 r. Przepisy przejściowe wyraźnie wskazują jednak, iż do umów zobowiązujących do przeniesienia własności towaru zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta, ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy – Prawo prywatne międzynarodowe stosuje się przepisy dotychczasowe. Co oznacza, że w przypadku umów końcowych zawartych po dniu 1 stycznia 2023 roku, stanowiących realizację wcześniej zawartych umów przedwstępnych kwestie wadliwości rzeczy będą podlegały regulacji w brzmieniu sprzed wprowadzonych zmian.

Podsumowanie

Celem wprowadzenia nowych regulacji jest wzmocnienie praw konsumentów i zwiększenie ich bezpieczeństwa podczas zakupów. Zgodnie z nowymi przepisami, sprzedawcy będą musieli udzielać gwarancji na swoje produkty przez okres co najmniej 2 lat, a konsument w tym samym czasie, będzie miał prawo do bezpłatnej naprawy lub wymiany towaru, jeśli ten okaże się wadliwy.

Dzięki nowym regulacjom, powinno wzrosnąć zaufanie konsumentów do produktów, a wydłużenie okresu przedawnienia roszczeń z tytułu rękojmi zwiększy udzielaną wszystkim kupującym ochronę – podsumowuje nasz ekspert Piotr Płaksej, adwokat kancelarii Tias.

O autorze

Piotr Płaksej

Adwokat Piotr Płaksej, wpisany w 2009 roku na listę adwokatów Wrocławskiej Izby Adwokackiej. Absolwent studiów stacjonarnych prawa na Wydziale Prawa Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Ukończył również Program Prawa Międzynarodowego i Gospodarczego w ramach współpracy Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz– Catholic University of America, Columbus School of Law. Następnie odbył aplikację sądową przy Sądzie Okręgowym we Wrocławiu. Od ukończenia studiów nieprzerwanie pracuje w kancelariach zajmujących się udzielaniem pomocy prawnej z zakresu prawa cywilnego i gospodarczego. W ramach współpracy z Klientami przeprowadził szereg szkoleń i seminariów z zakresu prawnych aspektów prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Specjalizuje się w świadczeniu pomocy prawnej z zakresu realizacji inwestycji budowlanych, prawa zamówień publicznych i prawa spółek

Zobacz również

Case study. Skuteczne wsparcie w odzyskaniu nadpłaconego podatku u źródła

Na co dzień wspieramy naszych Klientów w różnych sprawach, w tym również w kwestiach związanych z podatkiem u źródła. Jednym z przykładów jest właśnie zakończony proces zwrotu podatku u źródła w związku z zastosowaniem mechanizmu pay&refund.

Czytaj więcej

TIAS na misji gospodarczej w Tajwanie

TIAS miał przyjemność uczestniczyć w największej w historii misji gospodarczej z Polski na Tajwan – z udziałem ponad 80 przedstawicieli biznesu, administracji i instytucji wspierających eksport oraz inwestycje.

Czytaj więcej

한국무역협회 주관 카토비체 폴란드 진출설명회 참석

많은 한국 기업들이 사업기회 확장을 위해 폴란드에 대한 관심이 커져가고 있습니다. 대한민국의 제2의 도시인 부산기업협의회의 이번 폴란드 진출 설명회에 TIAS 가 직접 참석하여 폴란드 진출에 대한 뜨거운 열기를 몸소 체감했습니다.

Czytaj więcej